Orthodox pasen, het paasfeest in Griekenland, valt vaak op een andere datum dan pasen in Nederland. Het Grieks pasen is voor de Grieken het grootste feest van het jaar en wordt uitbundig gevierd. Kalo Pascha, Kalo Pasxa of Καλό Πάσχα! Niet net zoals in Nederland alleen op eerste en tweede paasdag, maar plaatselijk zijn er programma’s met festiviteiten van meer dan een week lang. Met familie en vrienden samen; dat is belangrijk. Pascha of Pasxa wordt het in Griekenland genoemd. Het is tegelijk de start van een nieuw zomerseizoen voor het toerisme.
In Griekenland wordt Orthodox Pasen uitbundig gevierd: Καλό Πάσχα!
Kerken en kloosters in Griekenland in overvloed. Opvallend met blauwe en rode koepels of helemaal in het wit. Zo groot en opvallend mogelijk of gebouwd op een haast onbereikbare piek van een berg. Langs de weg regelmatig een kapelletje waar kaarsjes branden. Een gedenkteken en een dodelijk ongeluk op deze plaats, in het verkeer, is hiervan de oorzaak. Zowel de kerken als kapelletjes zijn gewijd aan de heilige Maria en de andere heiligen uit de rijke Griekse geschiedenis. Ook de in zwart gehulde priesters “pappas”, met grijze baarden, zijn typisch Grieks-orthodox en spelen een belangrijke rol bij de viering van Pasen in Griekenland.
Natuurlijk bestaat er vrijheid van godsdienst in Griekenland. Zo’n 95% van de Grieken behoort tot de Grieks-orthodoxe kerk en deze heeft een monopolie. Een erfenis uit de tijd van de Turkse overheersing. De kerk was toen namelijk het doorgeefluik van de Griekse taal en indentiteit.
Pasen in Griekenland valt soms op dezelfde datum wanneer wij Pasen in Nederland vieren. De berekening van de datum is volgens de kalender namelijk anders. Het kan dus best zo zijn dat je katholiek Pasen al hebt gevierd en je daarna, tijdens je vakantie in april of mei in Griekenland, het Orthodox Pasen kunt bijwonen.
Wanneer wordt Pasen in Griekenland gevierd
Pasen in Griekenland wordt dus meestal op andere data gevierd dan wij het katholieke paasfeest in Nederland vieren. Het is ook voor katholieken de belangrijkste feestdag; namelijk de dag dat Jezus Christus is verrezen uit de dood. Op Goede Vrijdag, twee dagen ervoor, is Jezus overleden. De datum van de paasvieringen is zowel bij het orthodoxe als christelijke paasfeest veranderlijk en wordt op een andere manier jaarlijks vastgesteld.
Het paasfeest vindt plaats op de eerste zondag na volle maan na de eerste dag van de lente. Echter is orthodox pasen gelieerd aan de Juliaanse kalender en heeft het bovendien de regel dat het niet voor het Joodse Pesach mag plaatsvinden. In theorie kunnen de paasvieringen maximaal zes weken na elkaar plaatsvinden. Overigens is het jaar 2698 de laatste keer dat beide paasfeesten op dezelfde datum worden gevierd. Hierna wijken de kalenders zover van elkaar af, dat dit niet meer zal voorkomen. Een overzicht met datum van de viering van orthodox pasen in Griekenland per jaar.
2024 | Orthodox Pasen Griekenland | zondag 05 mei |
2025 | Orthodox Pasen Griekenland | zondag 20 april |
2026 | Orthodox Pasen Griekenland | zondag 12 april |
Paasvieringen in Griekenland
Bij het Pasen zijn tegenwoordig ook veel andere niet religieuze gebruiken aanwezig. Zoals het eieren zoeken, wat traditioneel te maken heeft met het begin van de lente. De orthodoxe paasviering kan lokaal nogal verschillen. Op Corfu worden op traditionele wijze roodgeverfde aardewerken potten, gevuld met water, vanaf balkons in Kerkyra naar beneden gegooid. Deze “happening” trekt veel (Griekse) toeristen naar het eiland.
Op Chios beschieten twee kerken elkaar dan met vuurpijlen. Een schouwspel wat elk jaar weer wereldwijd wordt getoond in nieuwsuitzendingen op televisie. Het lijkt gevaarlijker dan het is. Als vast ritueel weet men wat er staat te gebeuren. En zo zijn er nog veel meer lokale vieringen in Griekenland.
Het is gebruikelijk om te gaan picknicken met de familie na Pasen. Ook zie je veel lam aan het spit en wordt er uitbundig feestgevierd met muziek en dans.
Rode eieren en orthodox Pasen
De orthodoxe christenen verven voor het paasfeest gekookte eieren rood. Rood is de kleur van leven en overwinning en het ei staat bij christenen symbool voor het eeuwige leven na de dood. Het is ook symbool voor vruchtbaarheid en legt de link met het begin van de lente.
Volgens traditie worden de gekookte eieren op heilige donderdag al roodgeverfd. Men gelooft dat ze 40 dagen buiten de koelkast kunnen worden bewaard zonder te bederven.
Tsouréki is paasbrood uit Griekenland
Paasbrood is bij ons vaak rijkelijk gevuld met spijs en krenten en bedekt met amandelen en poedersuiker. Een hartige variant met olijven kennen we ook. Tsouréki is paasbrood in Griekenland en wordt zowel thuis als door bakkers gemaakt.
In families gaat het (eigen) recept van het Griekse paasbrood van moeder op dochter. De vorm kan langwerpig zijn, maar meestal is het brood rond. Het deeg wordt gevlochten en in het midden zit een (rood) ei. De kruiden in het recept van de Tsouréki zorgen voor de specifieke geur van het brood.