Kerstmis in Griekenland is een unieke belevenis, waarin eeuwenoude tradities samensmelten met moderne gezelligheid. Van sfeervol verlichte steden tot authentieke gerechten, van karavakia tot wintersport. Wie in december of januari naar Griekenland reist ontdekt een andere gezelligheid bij haardvuren, sfeer in winterjassen op dorpspleinen en op de promenades en positiviteit van de Grieken. Tip is om met de kerstdagen naar Athene af te reizen.

Hoe vieren ze in Griekenland Kerstmis?

In Griekenland duurt de kerstperiode met vieringen eigenlijk twaalf dagen, van 25 december tot 6 januari. Deze periode heet Dodekaimero (Δωδεκαήμερο) en omvat:

• 25 december – de geboorte van Christus.
• 26 december – de dag van de Heilige Maagd Maria.
• 31 december/1 januari – Oud en Nieuw én de dag van Agios Vassilis, de Griekse kerstman.
• 6 januari – Theofania (Driekoningen) met de zegening van het water.

Deze periode symboliseert de tijd tussen de geboorte van Christus en zijn doop in de Jordaan. Volgens oude volksverhalen zwerven in deze dagen de ondeugende kallikantzari rond en pas op 6 januari verdwijnen ze weer naar de onderwereld.

Kerstboom of versierd schip?

Tegenwoordig vind je in steeds meer Griekse huizen een kerstboom, net zoals bij ons. Dit gebruik werd in Griekenland geïntroduceerd in de 19e eeuw door koning Otto van Beieren, kort na zijn aantreden in 1833. Als Duitse prins bracht hij westerse tradities mee naar Griekenland en liet de kerstboom populair worden aan het hof. Zo verspreidde de traditie zich langzaam onder de stedelijke bevolking, vooral in hoofdstad Athene.

Toch bleef de Griekse volkscultuur haar eigen tradities koesteren, zoals altijd. Van oudsher versierden Grieken een houten schip, in het Grieks karavaki (καραβάκι). Deze traditie is diep geworteld in de Griekse cultuur:

• Symbool van zee en scheepvaart – Griekenland is altijd een zeevarend land geweest.
• Welkom voor terugkerende zeelieden – Vroeger stonden versierde karavakia symbool voor de veilige terugkeer van mannen die maandenlang op zee waren geweest.
• Religieuze betekenis – Het schip staat ook symbool voor de levensreis van de mens onder leiding van Christus.

Vandaag de dag zie je karavakia fraai verlicht op pleinen, in havens en soms in huizen. Vooral op de eilanden blijft deze traditie springlevend. Op het Syntagmaplein in Athene schitteren tegenwoordig zowel kerstbomen als grote verlichte karavakia naast elkaar, een prachtig beeld van de moderne en traditionele kerstviering.

Typisch Griekse gerechten tijdens Kerst

Kerstmis draait in Griekenland om familie, gezelligheid en natuurlijk eten. Populaire gerechten en lekkernijen zijn:

• Gevulde kalkoen of kip – vaak met rijst, pijnboompitten, kastanjes en rozijnen.
• Christopsomo (“Christusbrood”) – speciaal gebakken brood met symbolische versieringen en noten of rozijnen.
• Melomakarona – honingkoekjes met walnoten.
• Kourabiedes – amandelkoekjes met poedersuiker.
• Baklava – zoete lekkernijen die op vrijwel elke kersttafel staan.
• Vasilopita – nieuwjaarscake met een muntje erin; wie het muntje vindt, heeft geluk voor het nieuwe jaar.

Waar vind je de mooiste kerstversieringen in Griekenland?

Athene: het Syntagmaplein is één van de bekendste plekken met een enorme kerstboom en sfeervolle verlichting. Ook de wijk Psiri, rond Little Kook, verandert in december in een sprookjeswereld vol kerstdecoraties, lichtjes en creatieve etalages.

Thessaloniki: levendige kerstmarkten en prachtig versierde pleinen, zoals het Aristotelesplein.

Volos en Trikala: charmante dorpen met sprookjesachtige kerstdecoraties, muziek en kraampjes.

Eilanden: hier proef je vooral de warme gastvrijheid; tavernes en café’s zijn feestelijk aangekleed en overal klinkt muziek.

Begroetingen met Kerstmis

In Griekenland wens je elkaar met Kerstmis “Kala Christougenna” (Καλά Χριστούγεννα), wat letterlijk “Vrolijk Kerstfeest” betekent. Dit zeg je vanaf kerstavond (24 december) tot en met de kerstdagen zelf. Vanaf 1 januari verschuift de groet naar “Kali Chronia” (Καλή Χρονιά), oftewel “Gelukkig Nieuwjaar”. Een veelgehoorde Griekse begroeting in deze periode is ook “Chronia Polla” (Χρόνια Πολλά), wat zoveel betekent als “nog vele jaren” en algemeen gebruikt wordt bij feestdagen en verjaardagen. Daarmee zit je dus altijd goed. Op 6 januari met Epifanie (Theofania) wensen Grieken elkaar “Kali Fota”, wat zoveel als een goede verlichting betekent.