Samos is een eiland vol geschiedenis, met een rijke cultuur en heerlijke wijn. Van oude beschavingen en buitenlandse overheersingen tot de beroemde zoete wijn, Samos heeft een fascinerend verleden dat nog steeds tastbaar is in de historische bezienswaardigheden en lokale tradities. Een vakantie op Samos is een reis door de tijd. Of je nu door de oude ruïnes wandelt, een glas lokale wijn proeft of de mythen en legendes van het eiland verkent, overal proef je de geschiedenis en cultuur van dit bijzondere stukje Griekenland.

De Oudheid: bakermat van Pythagoras

Samos was al in de oudheid een belangrijk eiland in de regio. De Ioniërs bewoonden het en stond bekend om zijn welvaart en cultuur. In de zesde eeuw voor Christus beleefde Samos zijn gouden eeuw onder de tiran Polycrates. Hij maakte van het eiland een centrum van handel en maritieme macht. In deze periode is het imposante Heraion van Samos gebouwd, een tempel gewijd aan de godin Hera. Dit heiligdom, nabij het antieke stadje Pythagorion, staat sinds 1992 op de UNESCO-werelderfgoedlijst en is een must-see voor cultuurliefhebbers.

Een van de bekendste figuren uit de geschiedenis van Samos is zonder twijfel Pythagoras. De beroemde wiskundige en filosoof werd hier rond 570 v.Chr. geboren en overleed circa 495 v.Chr. Hij is vooral bekend om de stelling van Pythagoras, die stelt dat in een rechthoekige driehoek het kwadraat van de lengte van de hypotenusa gelijk is aan de som van de kwadraten van de lengtes van de andere twee zijden (a² + b² = c²). In het dorp Pythagorion herinnert een standbeeld in de haven aan deze grote denker.

Bezettingen door de eeuwen heen

Door zijn strategische ligging werd Samos door de eeuwen heen door verschillende machten overheerst. Na de bloeiperiode in de oudheid kwam het eiland onder Perzische heerschappij, gevolgd door de Atheners en later de Romeinen. De Byzantijnen brachten het christendom naar Samos en bouwden kerken en kloosters, zoals het indrukwekkende klooster van Panagia Spiliani, dat op een heuvel boven Pythagorion ligt.

In de middeleeuwen werd Samos verlaten vanwege piratenaanvallen, maar in de 16e eeuw werd het opnieuw bevolkt onder Ottomaanse heerschappij. Ondanks de overheersing behield Samos een zekere mate van autonomie en bloeide het opnieuw op, mede dankzij de wijnproductie. In 1821 sloot het eiland zich aan bij de Griekse Onafhankelijkheidsoorlog, maar pas in 1912 werd Samos officieel onderdeel van Griekenland.

Historische bezienswaardigheden op Samos

Vakantiegangers die van geschiedenis houden, kunnen hun hart ophalen op Samos. Naast het Heraion en Pythagorion zijn er tal van andere historische bezienswaardigheden te ontdekken. De Efpalinos-tunnel, een technisch wonder uit de oudheid, werd in de 6e eeuw voor Christus gebouwd als aquaduct en is nog steeds toegankelijk voor bezoekers. Ook de overblijfselen van het oude theater en de Romeinse baden in Pythagorion bieden een fascinerend inkijkje in het verleden.

Voor wie de middeleeuwse geschiedenis wil verkennen, is het kasteel van Lykourgos Logothetis een aanrader. Dit verdedigingswerk speelde een cruciale rol in de strijd tegen de Ottomanen en biedt vandaag een prachtig uitzicht over de Egeïsche Zee.

Samos en wijn: een eeuwenoude traditie

Naast zijn rijke geschiedenis staat Samos wereldwijd bekend om zijn wijn, vooral de zoete muskaatwijn. De productie van deze wijn gaat terug tot de oudheid en is verfijnd tijdens de Byzantijnse en Ottomaanse periodes. Dankzij het mediterrane klimaat en de vruchtbare grond van het eiland gedijt de Muscat Blanc à Petits Grains-druif hier uitstekend.

Tegenwoordig worden de wijnen van Samos geëxporteerd over de hele wereld en hebben ze talloze onderscheidingen gewonnen. Een bezoek aan een van de lokale wijnhuizen, zoals de Unie van Samenwerkende Wijnbouwers van Samos (EOS Samos), is een aanrader. Er is zelfs een Samos wijnmuseum in hoofdstad Vathi. En het merk Metaxa opende in 2023 ‘Liknon’ om zijn verbondenheid met het eiland tentoon te stellen. Hier leer je meer over het productieproces en kun je genieten van een proeverij met uitzicht op de glooiende wijngaarden.