Griekse olijfolie – olijven in de zon
Griekse olijfolie is niet alleen lekker, gezond en een goed souvenir, maar behoort ook tot de beste ter wereld. De Grieken consumeren gemiddeld 17 liter olijfolie per persoon per jaar (2013), terwijl wij Nederlanders slechts 0,8 liter nuttigen. Griekenland exporteert overigens de meeste olijfolie en Italië is de belangrijkste afzetmarkt. De Italianen kopen soms tot wel 80% van Griekse producenten op.
Griekenland heeft in tegenstelling tot landen als Italië en Spanje wel een goede olijfoogst dit jaar. Totale productie komt uit op 300.000 ton (+122%), net zoveel als Italië, en de Griekse olijfolie is van uitmuntende kwaliteit. We spraken met Gregor Christiaans, certified olive oil taster van Olijfbedrijf, over de verschillende gradaties, Griekse olijfsoorten en tips om olijfolie te gebruiken.
Vier verschillende gradaties olijfolie
Olijfolie kent vier gradaties: extra vierge olijfolie, vierge olijfolie, ‘gewone’ olijfolie en pomace/sansa olijfolie. Extra vierge is vrij vertaald: extra maagdelijk (extra virgin). En dat is het ook. Het is puur het sap van de olijfvrucht. Niets aan toegevoegd of bewerkt. Het verschil met ‘vierge’ olijfolie zit hem in een aantal paramaters en afwijkingen. Zo mag bijvoorbeeld de zuurtegraad (acidity) bij vierge olijfolie maximaal 2,0 zijn, terwijl die bij extra vierge olijfolie maximaal 0,8 mag aangeven. Hoe lager deze zuurtegraad hoe gezonder.
Griekse olijfolie – olijfboom in Griekenland
Bovendien mag bij de organoleptische test, opgeleide experts proeven en ruiken aan de olijfolie, geen negatieve afwijking gevonden worden. Al deze afwijkingen zijn nauwkeurig vastgelegd in een officieel EU document. Het is dus geen vrijblijvende test.
Gregor vertelt: “De mythe dat je niet met extra vierge olijfolie zou mogen koken is pertinente onzin. Extra vierge olijfolie heeft een kookpunt van 210 C en je kunt er dus ook mee frituren. Gewone olijfolie kun je zelfs verhitten tot 220 C”.
Typisch Griekse olijfsoorten
De Koroneiki is de meest voorkomende olijfsoort in Griekenland. De Grieken noemen Koroneiki ook wel de koningin van de olijven. Het is zo’n mooie olijf dat je hem zelden ziet als tafelolijf in Griekse taveernes tijdens je vakantie. Behalve natuurlijk bij de boeren thuis of in hun lokale restaurant.
“Wat mij opvalt is dat er van Kreta echt prachtige olijfoliën komen. Vooral uit de regio Sitia in het oosten van het eiland. Neemt niet weg dat elk gebied in Griekenland wel ergens een pareltje heeft. Een tip, bezoek zoveel mogelijk olijfolieboeren en coöperaties tijdens je reis en ga op ontdekkingstocht. Het is een waar feest”, zegt Gregor met veel enthousiasme.
De smaak van Griekse olijfolie
Griekse olijfolie – oude olijfboom
Het is moeilijk om olijfoliën uit een land te categoriseren en bijvoorbeeld te zeggen dat Italiaanse olijfoliën vooral groengrassig zijn en Griekse olijfoliën vers gemaaid gras- of hooiachtig zijn. Natuurlijk heeft het met de bodem en weersomstandigheden te maken, maar ook met de soort olijf.
De meest voorkomende olijf in Griekenland is zoals al genoemd de Koroneiki. Die heeft een vrij specifieke smaak. Aan de andere kant (letterlijk) in Nieuw Zeeland, wordt ook met de Koroneiki gewerkt en de smaak hiervan is volstrekt anders dan de Griekse Koroneiki! Het is dus oppassen geblazen met het aanduiden van olijfoliën als zijnde ‘typisch Grieks’ of ‘typisch Italiaans’.
“Afgaand op mijn ervaringen in Griekenland kan ik zeggen dat een aantal olijfoliën gemaakt van de Koroneiki inderdaad ruiken naar vers gemaaid gras/hooi, maar zeker niet allemaal. En niet alleen olijfoliën uit Griekenland.” legt Gregor uit.
Wil je meer weten of Griekse olijfolie? Dan kun je een workshop van Gregor volgen aan de volksuniversiteit van Amsterdam, Veenendaal of Soest. Antwoorden op je vragen hoe smaakt nou een goede olijfolie en wat maakt dat een olijfolie in balans is.
