Op de fiets door historisch Thessaloniki

19 juni 2018 Bas Wanrooij

Op de fiets door historisch ThessalonikiToen Alexander de Grote stierf en zijn enorme rijk onder zijn generaals werd verdeeld, was Kassander een gelukkig man. Hij kreeg het in het Macedonische rijk voor het zeggen en stichtte een stad op een van de mooiste en meest strategische plekken van het hele gebied. Hij vernoemde haar naar zijn beeldschone vrouw: prinses Thessaloniki. Het zou een stad worden die haar alle eer aandeed.

De verschillende culturen die de stad in de ruim tweeduizend hierop volgende jaren bewoonden, hebben allemaal hun sporen nagelaten. Grieken, Romeinen, Ottomanen en Joden vonden hier in de loop der tijd allemaal hun thuis. Alhoewel Thessaloniki lang in de schaduw van de hoofdstad Athene heeft gestaan, kun je anno 2018 als stedentripper of Griekenlandliefhebber niet meer om de stad heen. Vanaf nu kun je de historie van deze stad ook nog eens op de fiets ontdekken. Met Let’s meet in Thessaloniki fiets je samen met een Nederlandstalige tourleider vanaf de trendy wijk Valaoritou dwars door het sfeervolle hart van de ooit zo multiculturele stad. En dat onder het belangstellende oog van de lokale bevolking, voor wie fietsen nog een relatief onbekend begrip is. Op je blauwgrijze oer-Hollandse Cortina-fiets ben je onderweg dus ook zelf een beetje een bezienswaardigheid.

Uitwaaien

De tour per fiets leidt je gedeeltelijk langs de eeuwenoude haven. Deze is al sinds de vroege geschiedenis van het grootste belang geweest voor de stad. Dag in, dag uit legden hier grote schepen uit Europa en het Midden-Oosten aan. En dat is nu nog steeds niet anders. Tot op de dag van vandaag mag de haven van Thessaloniki zich de grootste van de Balkan noemen. Vanaf de haven leidt de boulevard je verder langs het water van de Thermaïsche Golf.
En langs die kilometerslange promenade halen de vissers samen oude herinneringen op, wisselen jonge stelletjes hun eerste kus uit en wandelen anderen hier met hun viervoeter. Het is vooral hier waar de Grieken hun bewondering uitspreken voor de degelijke en moderne tweewieler waarop jij je vandaag voortbeweegt. Aan de overkant van de boulevard genieten de Grieken van hun freddo espresso. Nippend, welteverstaan. Uren doen over je koffie is hier de normaalste zaak van de wereld.

Aristotelesplein

Thessaloniki kleurrijk terrasOp het Aristotelesplein bevind je je in het kloppende hart van het centrum. Hét ontmoetingspunt voor de lokale bevolking. Het Aristotelesplein is een favoriete plek voor veel inwoners. Er lijkt ook altijd wel iets te beleven. Hier proef je van het dagelijks leven van Thessaloniki, en vaak niet alleen spreekwoordelijk. Gedurende je wandeling over het plein dringen de meest uiteenlopende geuren je neus binnen. Zoute zee, gepofte kastanjes en de zoetigheden van de banketbakker. Net als vroeger speelt ook nu het Griekse leven zich voor een groot gedeelte buiten af. Koffie drinken en je vrienden ontmoeten doe je niet binnen de muren van je eigen huis. Aristoteles zelf heeft ook een mooi plekje op het plein bemachtigd. Al zittend op een brede bank die zijn naam draagt, lijkt één van ’s lands grootste filosofen het dagelijkse schouwspel in alle rust in zich op te nemen. Aristoteles noemde geluk het hoogste doel van het leven. Een motto dat de Grieken, ondanks de moeilijke laatste jaren, nog steeds hoog in het vaandel lijken te dragen.

Agios Dimitrios

Nog zo’n man die zijn sporen heeft nagelaten in de Griekse geschiedenis, maar vooral in die van Thessaloniki, is Dimitrios. Of beter gezegd, Agios Dimitrios, want de jonge legerofficier is na zijn dood heilig verklaard. Je fiets parkeer je in de schaduw van de imposante, naar hem vernoemde kerk. Imposant vanwege zijn omvang, maar zeker ook niet in de laatste plaats door het verhaal dat erachter schuilgaat. Tijdens het fietsen kom je al gauw tot de conclusie dat Thessaloniki rijk is aan kerken. Maar de opkomst van het christelijk geloof is hier niet zonder slag of stoot verlopen. De jonge Dimitrios heeft het prediken ervan met zijn leven moeten bekopen. Precies daar waar hij stierf, is de aan hem toegewijde kerk gebouwd. De kerk staat symbool voor een van de belangrijkste gebeurtenissen die het karakter van de stad heeft vormgegeven.

Vandaag de dag telt Thessaloniki wel meer dan 120 kerken, waarvan de meeste gebouwd zijn in de Byzantijnse periode. Dimitrios zal tevreden op de stad neerkijken. Niet alle kerken zijn goed zichtbaar of gelegen aan grote pleinen. De meeste staan juist verscholen tussen appartementen of zijn gelegen aan drukke winkelstraten. De ene keer zijn ze groot en beeldbepalend, de andere keer klein en onopvallend. Misschien maakt dat grotendeels ook wel dat je het gevoel krijgt in een stad met een geheel eigen karakter te zijn. Thessaloniki is als een levend geschiedenisboek in een modern jasje.

Eetcultuur

Thessaloniki uitzicht op de stadEen kijkje in de keuken van een Grieks huishouden maakt je ontdekkingstocht helemaal af. Op de oudste en bekendste markten van de stad laat je je onderdompelen door ontelbare geuren, kleuren en smaken. We denken allemaal wel te weten wat Grieks eten betekent, maar heb je je tanden weleens in de meest bijzondere streekgerechten gezet? Bijvoorbeeld de laganodolmades met avgolemono saus. Deze lijken dan wel op de ‘gewone’ dolmades, maar zijn omwikkeld door koolbladeren en overgoten door een saus van losgeklopte eieren en citroen. Een typisch streekgerecht uit Thessaloniki. Op de markten vinden de Griekse huisvrouwen alle ingrediënten die hun hart begeert. En behalve dat de inwoners van Thessaloniki echte lekkerbekken zijn, is ook de koffie onlosmakelijk met hun dagelijks leven verbonden. Ook de in de markten verborgen koffiezaakjes worden tijdens de fietstocht onthuld. Aangezien het bereiden van de perfecte koffie hier tot een wetenschap lijkt te zijn verheven hoef je je hier over je kop koffie geen zorgen te maken!

Valaoritou

Je begint en eindigt je fietstocht in Valaoritou, de hipste wijk van de hele stad, net boven de bekende buurt Ladadika gelegen. Deze wijk gold vroeger als een commercieel gebied en de huizen die hier staan werden vooral bewoond door rijke handelaren en diplomaten. Rijk en chique heeft nu inmiddels plaats gemaakt voor trendy en vernieuwend. Nieuwe, jonge ondernemers beproeven hier hun geluk. In Valaoritou wemelt het van de barretjes en restaurants die zich allemaal op een originele manier proberen te onderscheiden. Pop, rock, jazz, je vindt het hier allemaal. En dat feit op zich is al een beetje bijzonder te noemen. Internationale muziek heeft tot op heden weinig voet aan de grond gekregen in Thessaloniki. Maar Valaoritou trekt zich daar helemaal niets van aan. De leukste avonden beleef je hier, in hippe bars die gevestigd zijn in neoklassieke panden. Zelfs doordeweeks lijken sluitingstijden soms niet te bestaan.

Tips

Thessaloniki is een heerlijke bestemming voor een stedentrip. De stad geeft je de gelegenheid om je een paar dagen lang onder te laten dompelen in de Griekse geschiedenis en anderzijds het moderne leven. Bovendien kun je Thessaloniki in de zomer combineren met een zonvakantie in Chalkidiki, en is het een mooie uitvalsbasis om de rest van Noord-Griekenland te verkennen. Ook met combinatiereizen helpt het team van Let’s meet in Thessaloniki je graag. Van begin april tot en met eind oktober gaan er dagelijks rechtstreekse vluchten van Transavia naar Thessaloniki. Vanaf Eindhoven gaat er driemaal per week een directe vlucht met Ryanair.